Gedachtes over de Nederlandse parlementsverkiezingen van 15 maart 2017 op basis van de voorlopige zetelverdeling[1].
Vrijwel de gehele mainstream media, nationaal en internationaal, kon haar geluk niet op over het ‘verlies van het populisme’ in de Nederlandse parlementsverkiezingen van 15 maart 2017. Dit is niet alleen onwaar op basis van de verkiezingsuitslag, het wekt ook nog een positieve sfeer in een tijd dat fascisme in opkomst is. De narratief dat het populisme is gestopt dient bestreden te worden door het onthullen van de werkelijkheid.
En deze werkelijkheid is, zoals veel andere commentaren als hebben gezegd, niet positief, maar negatief voor alle uitgebuite en onderdrukte klassen in Nederland. In de eerste plaats omdat het gehele politieke spectrum de afgelopen jaren naar rechts is bewogen. De bezuinigingspolitiek die vooral sinds de crisis van 2008, maar ook daarvoor al in gang is gezet gaat hand-in-hand met racisme, islamofobie en disciplinering van voornamelijk de onderklasse. Terwijl het proletariaat en de middenklasse steeds moeilijker eten, huisvesting, zorg en educatie kunnen betalen wordt de woede over deze problemen grotendeels afgewend op moslims, vluchtelingen en nationaal onderdrukten zoals Turken, Marokkanen en Oost-Europeanen. Dit komt niet in de laatste plaats doordat de bezuinigingspartijen en de mainstream media een ware hetze tegen deze groepen voeren. Zo kon het scenario zich voordoen dat burgemeesters van de PvdA en VVD zeiden ‘de zorgen over vluchtelingenopvang’ te ‘begrijpen’. Dit terwijl het diezelfde partijen zijn die 1) Het Nederlandse leger opdracht hebben gegeven Syrië te bombarderen; 2) de vluchtelingenopvang te concentreren in de kleinste dorpen in plaats van de grootste steden; 3) de vluchtelingenopvang hebben gemaakt tot een gevangenis; en last but not least 4) zij de politieke partijen zijn die samen met de banken en bedrijven het bezuinigingsbeleid hebben uitgevoerd waardoor de Nederlandse onderklasse steeds verder in armoede wegzakt. Er leven zo’n 2,5mln Nederlanders onder de armoedegrens. En daar zitten de Poolse werkers die voor €1,65 p/u werken op de vrachtwagen of champignonkwekerij nog niet eens bij.
Doordat vrijwel alle politieke partijen (delen van) de bezuinigingspolitiek, racisme, islamofobie en disciplinering hebben aangenomen is het mogelijk geworden voor de VVD en PVV om uit te groeien tot de twee grootste partijen, gevolgd door hun light versies van het CDA en D66. Doordat ook de SP en PvdA zich steeds nationalistischer uitlaten is het mogelijk dat het ‘cosmopolitische’ GL de grootste zetelwinst heeft kunnen boeken.
Maar de veertien zetels van GL betekenen op geen enkele manier dat het ‘populisme’ is verslagen (sowieso is spreken over ‘het populisme’ verkeerd, omdat zij dit het gebruiken vaak de PVV én SP bedoelen. Het is echter vooral de PVV die gestopt moet worden. De PVV is een extreem rechtse populistische partij). Hoe kan de Klaver als leider van GL überhaupt spreken dat het populisme is gestopt terwijl de gevaarlijkste populist Wilders vijf zetels meer heeft? En daar bovenop komt dus nog dat de VVD steeds meer een PVV-light wordt. Zij hebben samen 53 zetels. Dat zijn er elf meer dan GL, SP, PvdA en PvdD bij elkaar (42)! En dan hebben we het nog niet eens gehad over de activiteiten van het rechtse en reactionaire proletariaat dat Wilders steunt. Zij plegen aanslagen op moskeeën, vluchtelingencentra en individuen – met molotovcocktails, kogels, stalen buizen, vuurwerk, varkenskoppen en andere vormen van fysiek en verbaal geweld. Ik kan me niet herinneren dat er vanuit (parlementair) links serieuze actie is ondernomen om dit geweld tegen te gaan.
Enfin, tijd om de partijen wat nader te bekijken.
VVD – 1ste partij, verliezer, daalt 8 zetels naar 33.
Hoewel de VVD 8 zetels verloren heeft is zij veruit de grootste partij gewonnen. De VVD mag dus de kabinetsformatie initiëren en bepaalt wat voor een regering er komt. Een regering zonder de VVD is uitgesloten.
De grote vraag is wat voor een coalitie de VVD wil vormen. Volgens mij zijn de twee meest waarschijnlijke mogelijkheden:
1) VVD, CDA, D66, CU (+evt. SGP); of 2) VVD, CDA, D66, GL.
De eerste coalitie zou 76 zetels hebben (met SGP erbij 79) maar dit kan de komende dagen nog licht bijgesteld worden. Deze rechtse coalitie zou volgens mij amper moeite hebben om tot overeenstemming over sociaal-economisch beleid te komen. Enige moeilijkheden kunnen op moreel gebied ontstaan tussen D66 en de CU/SGP (over abortus, koopzondagen etc.). Maar ook op sociaal-cultureel gebied moeten de partijen snel overeenstemming kunnen bereiken. Het zijn allemaal liefhebbers van Nederland politiestaat, doen graag mee aan imperialistisch oorlogen en spreken vaak in islamofobische taal (D66 doet daar nog het minst aan mee, al is dat vrijwel enkel voor de bühne, aangezien ze op deze issues het beleid van de VVD vaak wel steunen).
Over de tweede coalitie meer onder het kopje van GL.
Een andere vraag is waarom de VVD, in tegenstelling tot de PvdA, redelijk stabiel is gebleven na vier jaar bezuinigend regeren. Het antwoord is natuurlijk simpel: aan de ene kant heeft de VVD uitgevoerd wat zij heeft beloofd (bezuinigingen, ‘redelijk’ beleid, constante aandacht voor zogenaamde veiligheidsproblemen). Aan de andere kant liegt of zwijgt de VVD over haar falen: een verdubbeling van de staatsschuld naar ruim €400mld onder Rutte, de meeste integriteitsschandalen waardoor VVD-ministers en een VVD-Kamervoorzitter zijn afgetreden, geen vooruitgang voor de hardwerkende Nederlander. Dat allemaal is typisch VVD en doet de partij al voor de honderd jaar dat zij (en haar voorgangers) bestaat. De PvdA daarentegen, historisch een sociaaldemocratische partij, heeft de afgelopen jaren echter zulk rechts en conservatief beleid gevoerd dat enkel nog een grijze massa op de PvdA stemt. Hierover meer bij de PvdA.
PVV – 2de partij, winnaar, stijgt 5 zetels naar 20.
PVV leider Wilders was er als de kippen bij om te zeggen dat hij ‘graag’ wordt uitgenodigd voor onderhandelingen over de te vormen regering. Hoewel een kabinet met de PVV tot de mogelijkheden behoort, denk ik dat de VVD liever met het CDA, D66 en GL gaat regeren. Daarover heb ik hierboven en -onder meer geschreven.
De PVV heeft gewonnen ten opzichte van de verkiezingen van 2012. Tegelijkertijd is de PVV nog niet op dezelfde hoogte als in 2010, toen de partij 25 zetels behaalde. Dit betekent echter niet automatisch dat de ideeën en plannen van de PVV minder populair zijn dan in 2010.
Zoals vaker opgemerkt hebben de meeste partijen zich aangepast aan de PVV, niet door zich ertegen te verzetten, maar door delen van het PVV programma en taal over te nemen. Zo spreken Buma (CDA) en Rutte (VVD) over bijna niks anders dan ‘het behouden van de Nederlandse cultuur’ (zonder dat dit ooit beter gedefinieerd wordt dan onze ‘joods-christelijke traditie’, waarvan niemand ooit een serieuze definitie heeft kunnen geven). De extreme islamofobie, vluchtelingenhaat en racisme tegen arbeidsmigranten van de PVV zijn terug te vinden bij vrijwel alle partijen, van links tot het midden en tot rechts. Dat de PVV weet te groeien terwijl hun gedachtegoed zo genormaliseerd is bewijst nogmaals dat normalisering geen strategie tegen, maar voor de PVV is. Deze normalisering zal het de PVV makkelijker maken om hun ideeën in praktijk te brengen en steeds extremere standpunten in te nemen.
GroenLinks – 5de partij, winnaar, stijgt 10 zetels naar 14.
De Nederlandse Obama Trudeau heeft het geflikt hoor! Een historische zege voor GL. Maar Jesse Klaver moet het karwei nu afmaken om daadwerkelijk als Trudeau te eindigen. Klaver moet zorgen dat GL in het kabinet komt, dat was namelijk dé inzet van GL deze verkiezingen: zo groot worden dat we in het kabinet komen en invloed kunnen uitoefenen. Hoewel Klaver vandaag zei dat het ‘ingewikkeld’ is om samen met de VVD te regeren, vindt hij ook ‘dat als je zo groot bent geworden, het je verantwoordelijkheid is om te kijken of je kunt regeren.’ Het feit dat Klaver de VVD niet uit wilde sluiten tijdens de campagne wordt hiermee bevestigt – GL is bereid met elke partij samen te werken behalve de PVV. Dat de VVD niks meer is dan de PVV-light maakt dan blijkbaar niks uit.
Mocht het Klaver lukken om in het kabinet te komen, waarschijnlijk samen met VVD, CDA en D66, dan betekent dat de finale capitulatie van GL voor het kapitalistische en imperialistische systeem waarvan de Nederlandse staat deel uitmaakt. GL wil niks liever dan de Nederlandse staat besturen om het zo wat groener te maken. Meer dan een aantal procent meer budget voor groene innovatie zal GL niet krijgen van de andere regeringspartners, nooit. GL zal verantwoordelijk gemaakt worden voor het uitvoeren van neoliberaal beleid, ook op het gebied van milieu. Mocht dit scenario waarheid worden, dan wordt de volgende, veelgebruikte, slogan waarheid: ‘Niet Groen, Niet Links, Maar Neoliberaal!’. Bovendien heeft GL niet zo’n sterke onderhandelingspositie: samen met CU/SGP zouden de drie andere partijen ook een meerderheid hebben. De 14 zetels van GL zouden enkel garant staan voor een ruime Kamermeerderheid, ook als enkele Kamerleden van een regeringspartij hun partij zouden verlaten. Bovendien zou het GL voor altijd het ontdoen van het stempel van oppositiepartij – hoewel dit al was ingezet toen GL in de afgelopen jaren verschillende akkoorden sloot met kabinetten.
SP – 5de partij, gelijk op 15 zetels.
Wat een treurige partij begint de SP te worden. Terwijl racisme en islamofobie hoogtij vieren benoemt de SP het eerste één keer en het laatste nul keer in hun verkiezingsprogramma. En terwijl de PvdA 29 (!) zetels verloor, won de SP er nul. Dat is een schande die zijn weerga niet kent, maar Emile Roemer deed gisteren alsof de SP een overwinning heeft geboekt: ‘een paar maanden geleden gaf niemand nog een stuiver voor onze kansen. We hebben onszelf teruggeknokt en een basis gelegd om de komende jaren op door te bouwen’[2]. Dat slaat dus helemaal nergens op, de SP was namelijk stabiel in de peilingen, altijd rond de 14 zetels. Waarmee is een basis gelegd om aan wat ‘door te bouwen’? Op die vragen geeft de SP nooit echt een antwoord. Waarschijnlijk omdat de SP niet meer buiten het parlement wil bouwen, maar enkel nog binnen het parlement wil zorgen dat zij in de regering komt. Zoals het SP-FB account schreef op een reactie die zei dat de SP nog nooit heeft geregeerd en daardoor ‘schone handen heeft’: ‘daarom hoog tijd. Niet voor de vieze handen maar voor de frisse wind!’
De SP wil een regeringspartij worden. Zij wil het gat van de PvdA opvullen. Maar voor de andere middenpartijen is het niet nodig om de SP in regering te laten. En aangezien GL nog dichter bij het midden staat is zij een ‘makkelijkere’ partij om op te nemen in de regering. De strategie van de SP is totaal mislukt. Als de partij haar koers niet (drastisch) verandert zal zij uitgaan als een nachtkaars. Wellicht splitsen de activisten binnen de partij zich af van de bestuurders, wie weet. Voor nu zal de SP weer in de oppositie terechtkomen. Waar GroenLinks niet groen en niet links meer is, is de Socialistische Partij niet socialistisch meer. De linkse politiek in Nederland heeft een groot ideologisch probleem. Het is aan alle progressieve mensen om dit te veranderen en te blijven werken aan de strijdbare buitenparlementaire beweging. In lijn daarmee schreef vanochtend Kevin Levie, oud voorzitter van SP-Rotterdam, ‘Het is ook te hopen…dat de leden van die partij [de SP] nu scherpe conclusies durven te trekken.’[3]
PvdA – 7de partij, verliezer, daalt 29 zetels naar 9.
De grootste zeteldaling in de geschiedenis van het Nederlandse parlement. De complete partij lijkt een betonnen muur voor de kop te hebben. Links lullen en rechts vullen. Al decennialang de arbeidersklasse verraden. Al jarenlang verkiezingsbeloften gebroken. Al jarenlang verantwoordelijk voor bezuinigingsbeleid, toenemend racisme en imperialistische oorlogen. Wat valt er nog meer te zeggen? Oh ja, Asscher is een lul… En Sharon Dijksma probeerden 15 maart nog: ‘we hebben verloren omdat we de kiezer niet hebben kunnen overtuigen van de rol die de PvdA heeft gespeeld bij het oplossen van d crisis’. LOL. Bord. Voor. Je. Kop.
PvdD – 8ste partij, winnaar, stijgt 3 zetels naar 5.
De Partij voor de Dieren begint voor steeds meer mensen een stemwaardige partij te worden. Volgens mij is de oorzaak daarvan tweeledig: 1) de PvdD wordt gezien als proteststem (‘Goh, geen idee wat ik moet stemmen, toch allemaal klote partijen, dan maar PvdD, ik hou van dieren.’); en 2) met de afgang van de PvdA, regeringswaanzin van GL, het nationalisme van de SP en de onzekerheid of Artikel1 in de Kamer komt blijft voor linkse kiezers enkel de PvdD over als alternatief.
Er zijn echter een aantal problemen met de PvdD. Een van de voornaamste is dat zij zich focust op het verbieden van ritueel slachten, wat haarfijn in het straatje van Wilders’ PVV past. Beide partijen voeren een soort van ‘verlichtingsstrijd’ tegen halalvlees in de supermarkten. Ja ja, dat zijn nog eens problemen mensen!
DENK – 11de partij, winnaar, stijgt 3 zetels naar 3.
DENK valt alle partijen aan op issues die nog steeds taboe lijken: racisme, islamofobie en Palestina. Zij spreken over deze drie issues alsof zij progressief zijn. Of hun oplossingen ( bijv. 1.000 extra agenten die gespecialiseerd zijn in racisme) progressief zijn is een tweede verhaal. Door zich af te splitsen van de PvdA hebben Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk die partij een zware slag toegebracht: steeds minder (jonge) mensen met een migrantenachtergrond stemmen nog op de PvdA. Die stemmen gaan nu voor een groot deel naar DENK. DENK is de enige partij die de afgelopen tijd racisme en islamofobie heeft bestreden in het parlement.
Maar ook DENK heeft een problematische kant. In de eerste plaatst is de partij sociaal-economisch gezien vrij rechts, wat niet gek is gezien het PvdA verleden van Kuzu en Öztürk. Dit betekent dat ook hun beleid neoliberaal zal zijn en ze geen socialistische heilstaat zullen bouwen. Aangezien het neoliberalisme vooral de mensen aan de onderkant treft, en dit veelal mensen met een migrantenachtergrond zijn, is DENK in dit opzicht simpelweg niet antiracistisch.
Een groter probleem is de steun voor DENK binnen de antiracistische beweging in Nederland. Activisten die het ene moment roepen ‘eenheid’ van alle mensen van kleur te willen vormen spreken het volgende moment hun steun uit voor DENK. Maar wat zeggen zij tegen onze Koerdische broeders en zusters? Wat zeggen zijn tegen de alevieten? Tegen de Armenen? DENK is een partij opgericht door twee Turks-Nederlandse politici die het bewind van Erdogan in Turkije steunen. Dat mag, maar aangezien Erdogan hele Koerdische dorpen van de aardbodem laat verdwijnen en DENK zich daar niet heeft over uitgesproken, in tegenstelling tot vrijwel elke andere partij, vraag je je toch af wat DENK over de Koerden denkt. Hetzelfde geldt voor de Armeense genocide, waarnaar een zogenaamd ‘onafhankelijk onderzoek’ moet komen volgens DENK. Ahu, maar de Palestijnse Nakba is zeker wel allang bewezen? In één woord: als zelfbenoemde principiële antiracisten DENK actief steunen, en DENK zien als de vereniging van antiracistische en dekoloniale krachten[4], welke plek zien zij dan voor de Koerden binnen de beweging?
FvD – 13de partij, winnaar, stijgt 2 zetels naar 2.
Baudet en Hiddema zijn fascisten, racisten en seksisten. Ze vertegenwoordigen de fascistische midden- en bovenklasse. Dat ook zij, naast de PVV, in de Kamer komen laat zien dat het fascistische nationalisme steeds meer in opkomst is.
[1] http://www.volkskrant.nl/politiek/wat-u-moet-weten-over-de-verkiezingsuitslag~a4474829/
[2] https://www.sp.nl/nieuws/2017/03/roemer-klaar-om-door-te-knokken-sp-stemmers-bedankt
[3] https://medium.kevinlevie.nl/ruk-naar-rechts-3cab8f435025#.xq3i7ygeq
[4] http://www.iisr.nl/news/analyse-uitslag-verkiezingen-tweede-kamer-2017/
Rode Draad 